Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 – 24 Αυγούστου 1779), γνωστός και ως Πατροκοσμάς, ήταν Ελληνορθόδοξος μοναχός.
Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Κώνστας, ενώ το επώνυμό του χάρις στις αναφορές των Βενετών προβλεπτών, που έχουν διασωθεί στα κρατικά αρχεία της Βενετίας, γνωρίζουμε πως ήταν Εσωχωρίτης.
Η δράση του συνδέεται με τον παλιότερο θρησκευτικό ουμανισμό.
Γεννήθηκε στην Αιτωλία και όπως αναφέρει ο ίδιος αόριστα Η πατρίδα μου είναι Ελλάδα από το Απόκουρον.
Κατά τον βιογράφο και σύγχρονό τoυ Νικόδημο Αγιορείτη γεννήθηκε στο χωριό Μέγα Δένδρο Απόκουρου κοντά στο Θέρμο, ενώ κάποιοι μελετητές θεωρούν πιθανή γενέτειρα το γειτονικό Ταξιάρχη.
Ως έτος γέννησής φέρεται το 1714, διότι ο Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει πως πέθανε σε ηλικία 65 ετών.
Οι Παπακυριακού και Κώνστας την τοποθετούν στα 1700-1707.
Πιστεύεται από χριστιανούς ότι διέθετε προφητικές και θαυματουργικές ικανότητες.